Olifanten, Dolfijnen, Township en Baby’s.

Zondagmorgen al weer vroeg op pad: Janouk ophalen op Cape Town Intl Airport. Ze was om 8 uur geland, dus dat betekent een lange dag. Na bijna drie maanden zien we elkaar weer. Altijd goed om elkaar weer eens in levende lijve te zien en te spreken. Helaas voor haar is het weer niet echt Afrikaans: het regent en het is koud. Desalniettemin gaan we op weg naar Cape l’Agulhas, het meest zuidelijke punt van het Afrikaanse continent. Waar de Atlantische Oceaan en de Indische Oceaan elkaar ontmoeten. Niet dat je daar iets van merkt, maar het is wel leuk om er een keer geweest te zijn. Onderweg nog meer regen en het kwik stijgt net boven de 10 graden. Het lijkt wel Nederland.
Gelukkig, wanneer we l’Agulhas binnen rijden komt heel voorzichtig de zon tevoorschijn en wordt het droog. Op het strand is het niet warm, met die wind, maar we kunnen er wel leuke foto’s maken en zodoende het bewijs leveren dat we er ook echt geweest zijn. Na een SA fish-and-chips stappen we weer in de auto en rijden we verder naar Mosselbaai. Op de kaart lijken het allemaal kleine afstanden, maar in werkelijkheid duurt zo’n reis al gauw enkele uren. Aan het eind van de middag rijden we Mosselbaai binnen. We overnachten in een gezinskamer bij een leuke B&B. De volgende ochtend gaan we iets doen waar je in NL alleen maar van kan dromen: ontbijten direct aan de oceaan. Het is alweer prachtig weer: de zon schijnt, het waait nauwelijks en de temperatuur is goed genoeg om buiten op het terras te ontbijten. Wat kan het leven soms goed zijn. Na het ontbijt het dorp uit, maar daar heeft de auto moeite mee. Een steile weg omhoog, dat wil niet echt lukken. In z’n 2 en kruipend en tergend langzaam komen we boven. Gelukkig voor ons gaat de rest van de reis iets sneller. Op weg naar Jeffreys Bay waar vanmiddag Johan en Trudy ons verwachten.

Onderweg stoppen we bij Knysna Elephant Parc. Wat alleen niet in de buurt van Knysna ligt (22 km verwijderd) maar dichter bij Plettersbay. Net toen we dachten dat we het Parc gemist hadden en op de kaart druk hadden gezocht waar we zouden kunnen zijn zagen we vlak erna de afslag. Het is daar niet groot, slechts 9 olifanten. Zittend op een door een tractor getrokken kar worden we naar een voederplaats gebracht. De dikhuiden wachten al op ons en nadat de rangers ons instructies hadden gegeven hoe te handelen konden de olifanten gevoerd worden met fruit dat in het park verkocht werd. Olifanten zijn grote sterke beesten, maar met hun slurf kunnen ze heel subtiel een stuk appel van je hand pakken, zonder je hand aan te raken. Olifanten zijn geen ‘sta-beesten’. Ze lopen liever, dus dat doen ze nu ook en wij mogen met ze meelopen. Wel onder leiding van rangers. De ‘onze’ heet Zenzo en hij werkt al 9 jaar met deze olifanten en weet van alles over ze te vertellen. Mooi om te zien dat de olifanten ook hem en zijn stem kennen. Ze luisteren goed naar zijn commando’s. Tijdens het lopen mogen we olifanten aanraken. Ze hebben een dikke huid, maar het voelt niet stug aan. De achterkant van hun oor voelt zelfs bijna fluweelzacht aan. Op enig moment liep ik naast een olifant, wat een ander blijkbaar niet zo leuk vond, want hij kwam van achteren versneld op mij aflopen. Dan doe ik wel een stapje opzij. Heb geen behoefte aan een olifantenkopstoot. Het zijn imposante en mooie en vriendelijke dieren. Het is niet hetzelfde als olifanten in het wild tegen komen, maar zo’n uurtje met die olifanten oplopen kweekt wel een hoop respect voor ze. Nog meer dan ik al voor hen had.

En weer verder op weg naar Jeffreys Bay. Eind van de middag hartelijk Nederlands ontvangen door Johan en Trudy. Even goed bij kletsen, lekker koffie drinken en bij hen macaroni eten. Verhalen horen hoe het hen nu vergaat, over de voorbereidingen voor hun aanstaande terugkeer, over de plannen voor de komende dagen, enz. En wat een zegen: we kunnen overnachten in een huisje op slechts 1 minuut lopen van de oceaan en dat voor het luttele bedrag van R40 (€4) per persoon per nacht. De Superspar en Nina, een bij surfers bekend restaurant, is 2 minuten lopen van ons vandaan. Hoe goed kan je het krijgen? De volgende morgen was ik vroeg wakker, dus snel de kleren aan en naar het strand. In de zee lagen de vroege surfers al te wachten op de betere golven. Bijbel gelezen op het strand, hoe perfect is dat. Terug lopend naar ons huisje kom ik nog enkele andere oceaanliefhebbers tegen: ongeveer 15 dolfijnen die heel dichtbij zwemmen. Ze surfen met dezelfde golven mee als de menselijke surfers. Wat gaaf om dat te zien! Het water is zo helder dat je met gemak de surfende dolfijnen kunt zien. En wat een snelheid hebben ze dan. Om daarna lekker zwemmend weer verder te gaan.

Deze ochtend heeft Trudy ons mee genomen voor een rondrit door een township waar zij veel werkt. Ze kent er ook alle wegen en gaten en ze wordt geregeld herkend door de bewoners. Zij is er een bekende. Ze laat ons zien waar Victory 4 All de gebouwen voor hun ministry hebben en ze leidt ons rond in de babykliniek waar ze werkt. We gaan koffie drinken bij Gloria. Een oma van in de 50 die samen met haar dochter en twee kleindochters en een fosterchild (een nicht van haar gestorven zus en zwager) woont in een Mandela huisje van 5 x 7 meter, inclusief 2 slaapkamers en een kleine badkamer, met wc, zonder bad, douche of wastafel. Aan Gloria mogen we vragen wat we willen. Zij wil ook graag vertellen over hoe het is om te leven in een township, de angsten voor nog meer criminaliteit / tienerzwangerschappen / geweld / drugs. Gloria is een dame die positief is ingesteld voor de toekomst van haar twee kleindochters en haar fosterchild. Een dame die op durft te staan wanneer ze onrecht in de wijk ziet. Ze komt op voor gerechtigheid. Die een groot vertrouwen heeft in God. En een groot hart heeft voor de township. Problemen zijn er groot: alcoholisme, HIV/Aids, alleenstaande moeders, huiselijk geweld, drugsgebruik, geweld, moord, verwaarlozing, baby’s geboren met Foetaal Alcohol Syndroom (FAS-baby’s). En ga zo maar door. Zij woont in een stenen huisje, maar velen wonen in krotten. Met hout en golfplaten gebouwde hutjes. Zelfs in de achtertuinen van de Mandela huisjes zie je ze staan. Die worden verhuurd. Je kan het eigenlijk niet geloven dat er mensen zijn die voor zo iets geld willen betalen. De wegen zijn niet bestraat. Nu is het droog en is de weg hard, maar ik moet er niet aan denken hoe die straten er na een flinke regen bui er bij liggen. Voor haar werk, controle op pasgeboren baby’s en hun moeder, zeg maar een mobiel consultatiebureau, komt Trudy op alle plaatsen van de wijk. Hoewel, er zijn bepaalde delen waar zij en haar collega’s niet meer komen. Te gevaarlijk om als vrouw heen te gaan.

De volgende dag is Marleen met Trudy op pad gegaan de wijk in. Op huisbezoek bij moeders met baby’s. Wat een schrijnende situaties kom ik (Marleen) daar tegen. De golfplaten krotjes zijn van buiten al vreselijk om te zien, van binnen is het nog erger. Wat een stank, viezigheid en rotzooi. Ik moet er niet aan denken als het gaat regenen of koud wordt: de gaten zitten in muren en dak. Vieze vervuilde kleintjes spelen tussen het afval en zien er niet uit om nu eens lekker te knuffelen, integendeel. Trudy en ik zijn bij 3 gezinnen (alle 3 zonder aanwezige vader of een vader die moeder plus huis elk weekend kort en klein slaat) thuis geweest; een alcoholverslaafde moeder met een zwaar ondervoede FAS-baby die per direct naar de kliniek en van daaruit naar het ziekenhuis werd vervoerd, een moeder met aids die dronken op haar pasgeboren baby was gaan liggen die dus was overleden (nog twee zieke meisjes lopen zwaar vervuild rond), een moeder waarvan de volgende morgen de 2 zoontjes werden afgenomen vanwege zware verwaarlozing. Afschuwelijk en confronterend. Je gelooft je ogen niet maar het is helaas realiteit. En dat terwijl een paar honderd meter verder de meest prachtige huizen staan met nette, doorvoede, verzorgde gezinnen. Arm en rijk, hoopvol en hopeloos, leven of overleven vlak naast elkaar.

Janouk had deze dag haar eerste surf lessen. Een in de morgen en de tweede in de middag. Het ziet er allemaal zo makkelijk uit, maar het is hard werken en heel veel oefenen voor het lukt om op een pak te staan. De golven zijn toch redelijk hoog en krachtig, probeer er überhaupt op te komen. Het lukte haar enkele keren om een soort van gehurkt een golf te pakken. En dan opeens komen er weer dolfijnen langs zwemmen. Zon, strand, zee, surfen en dolfijnen. Sommigen betalen er veel geld voor, maar wij krijgen het gratis. Wat mooi om die beesten zo dichtbij te zien zwemmen.
Na de eerste les worden we (Ulbe en Janouk) opgehaald door Johan en ook wij gaan de wijk in. We bezoeken een man die HIV positief is. Hij is onder behandeling bij een kliniek in de wijk. Dat op zich is een hele overwinning, want HIV/Aids is een groot taboe. Door naar de kliniek te gaan geef je toe die ziekte te hebben. Daar moet je lef voor hebben. Deze man woont in een onooglijke hut, gemaakt van planken, plastic en golfplaten als dak. Die golfplaten sluiten niet goed op elkaar aan, dus wanneer het regent en waait wordt het kletsnat binnen in die hut. Op de vloer is enkele weken terug door Victorie4All een vloerbedekking gelegd. Anders zou hij op de kale grond leven. Johan heeft appels meegenomen, want gezond eten is voor hem van levensbelang. Hij gebruikt aidsremmers en wanneer die gebruikt worden zonder gezond voedsel gaan een negatief effect hebben. Johan vindt dat de man hard achteruit is gegaan en verwacht niet dat hij nog lang te leen heeft. Kans is reëel dat deze man is overleden voordat Johan over 2 maanden terug is in Nederland. Van al die aanblikken en verhalen wordt je niet positief gestemd. Rijdend door dit mooie land kom je langs de townships. Sommigen zien er enigszins redelijk uit maar vaak zijn het niet meer dan verzamelde krotten. Tijdens de FMS hoor je de verhalen, maar nu krijgen die verhalen een gezicht, een naam. Onuitwisbare indrukken laten ze achter.

En dan is het contrast groot wanneer Janouk die middag haar tweede surf-les heeft. Natuurlijk mag je hier van genieten en terwijl zij hard aan het werk is met de plank en de golven, zwem ik wat in zee en lopen Marleen en ik wat over het strand. Om ons heen de welvaart terwijl 5 minuten rijden er vandaan de armoede is. Ook dit is SA. We leren ook om niet te veel te focussen op de verschillen, maar het ook niet te ontkennen. Het is realiteit, het is deel van dit land. De problemen zijn immens, maar ik geloof samen met Gloria dat het mogelijk is om hier een weg uit te vinden. We horen die verhalen ook. We hebben iemand gesproken in de Babykliniek die het is gelukt. Meisjes, vrouwen die voor zich zelf een andere toekomst willen. Met veel doorzettingsvermogen komen ze er ook echt uit en werken aan een betere toekomst voor zichzelf en voor hun toekomstige kinderen.